Yönetim gurusu Peter Drucker 1959 yılında ‘’bilgi işçileri’’ denilen bir tanımlama kullanmış. Ve sonrasında kendi tabiri ile bugünün iş dünyasında düşünerek ve bilgi üreterek hayatını kazanan insanların kalitelisinin iş dünyasının verimliliğini ciddi anlamada artıracağına dair çok fazla açıklaması olmuştur.

Google ın yöneticileri tarafından yazılan Google nasıl yönetiliyor kitabında ise bilgi işçilerinin üretken akıl sahibi olması gerektiğine geniş yer verilmiş. Bugün, iyi işler üreten ve fark yaratan şirketlerin ortak özellikleri üretken akılları şirkete çekmek için cazip bir işveren markası olmaları ve yine onları şirkette tutmak için iyi bir çalışma ortamı yaratmalarıdır.
Üretken akıl, yaptığı iş her neyse o işe dair çok iyi olan kişidir. Bu akla sahip kişiler yalnızca konsept tasarlamaz, prototipi de kendi oluşturur. Üretken akıl mühendis, aşçı, kuaför, hekim, avukat, operatör, tasarımcı, satışçı veya bilim insanı olabilir. Devlet memuru da olabilir, özel sektöre çalışanı da. Sayılarını artırmak ve gelişimlerini desteklemek kurumların ve ülkelerin geleceği açısından çok önemlidir.

Üretken akla sahip insanların 15 özelliği
1. Çalıştığı işle ilgili geniş bilgi birikimi vardır. Sadece teorik değil, pratik deneyimi de iyidir.

2. Analitiktir. Verileri okur ve karar alır. Veri analizi ve data toplamanın önemimi bilir ama her şeyi verilere bırakmaz.

3. Ticari bir bakış açısı vardır. İşi neden yaptığını bilir. Yaptığının kurumun karlılığına yada devamlılığına katkı sağlaması gerektiğini idrak etmiştir.

4. Rekabetçidir. İnovasyonu ve sıkı çalışmayı çok önemser. Odağında muhteşem olmak vardır. Sabah dokuz ve akşam beş mesaisi dışında üretmeyi kimsenin zorlaması olmadan üstlenir.

5. Müşteriyi çok önemser ve her ürettiği işe yada ürüne kullanıcının gözü ile bakar. Amazon Ceo su Jeff Bezos un sürekli Amazon ve rakip sitelerde kullanıcı gibi alışveriş yapıp kullanıcıyla yüksek empati yapması ve diğer çalışanların da bunu yapmasını sağlaması iyi bir örnektir. Kendi kendinin odak grubu olmak, alfa deneği, denek faresi olmak aklın üretkenliğini müşteri- kullanıcı menfaatine hızlandırır.

6. Üretken akla sahip insanlar çok sayıda fikre sahiptir. Başkalarının farklı bakış açılarını da merak eder ve kendisi de bugün baktığı yerden yarın bakmaz. Bakış açıları bukalemun misalidir. Sürekli aynı düşünen sabit fikirli birinin yada kendisi gibi düşünmeyene tahammül edemeyen birinin üretken akıllı olması beklenemez.

7. Meraklıdır. Sorgular. Statükoya biat etmez. Sorun çözmek için aşırı bir gayreti vardır. Sorunu görünce üzerini kapatmak yada ‘bu çözülmez’ kafasına sahip olmak üretken akıl ile bağdaşmaz.

8. Riski sever. Başarısızlıktan korkmaz. Başarısızlıkların değerli katkıları olduğunu bilir ama aynı hataları yinelememek için üretken aklını kullanır.

9. Kendi öz yönetimini iyi yapar. Birilerinin sürekli ona ne yapması gerektiğini söylemesine gerek yoktur. Sürekli başkalarının dürtmesine, elindeki işin ne durumda olduğunu hatırlatmasına ihtiyaç duymaz.

10. Açıktır. İyi iletişim kurar. Bir fikrin kimden geldiğine değil verdiği mesajın ne olduğuna ve hangi katkıyı sağlayacağına odaklanır.

11. Paylaşır ve kolektif aklı önemser. ‘’Sana 1 lira verirsem ben 1 lira fakir, sen 1 lira zengin olursun. Ama sana bir fikir versem, senin de katkılarınla ikimizin de yeni bir fikri olur’’ genel yaklaşımlarıdır.

12. Detaycıdır. Ayrıntıların bütünü ne kadar etkilediğini iyi bilir. Ama detaycılığı verimsizlik getiren türden değil sonuca olumlu katkı sağlayan türdendir.

13. Konuşkan ve eğlencelidir. İşi eğlenerek yapmayı bilir. Katıldığı toplantılara işi besleyecek, yaratıcılığı artıracak bir neşe ve iletişim getirir.

14. Karizmatiktir. Gerek birebir iletişimde gerekse topluluk karşında yaptığı sunumlarda bilgisinden ve işine hakimiyetinden beslenmiş bir karizması vardır.

15. İlham verir. Sadece kendine odaklanmış değildir. Etrafının da üretken akıla dönüşümüne ilham verir. Etkiler, besler ve şevklendirir. Pozitiftir. Enerjisini pozitif bakmaya ve iyi şeyler üretmeye verir.

Sevgili yönetenler, üretken akılların yukarıda özelliklerin bir kısmını taşıyor olması bile yeterlidir. Kurumların, en mühimi ülkemizin onlara çok ihtiyacı var. İşleyişten anlayan, teknik bilgiye, üretken enerjiye, her şeyden mühimi bir işi halledecek beceriye sahip bu insanları şirkete çekmek ve seçmek bir insan kaynakları becerisidir. Kalmalarını sağlamak ise ayrı bir hünerdir zira yönetilmesi kolay insanlar değildir. Düşündüklerinizi onlara dikte etmeniz mümkün değildir. Biat etmelerini beklerseniz üzülürsünüz, onları kaybedersiniz. Koyun beslersen sana tabi olur, her lafını dinler, her talimata uyar ama aslan beslersen arada sana da pençe atar. Ve üretken aklın üretimini destekleyen bir çalışma ortamı oluşturmadığınız anda çok iyi diğer şartları sağlamış olsanız dahi işi bırakacaktır.

Eğer bazı yöneticiler fazla yoruluyor ve işi delege etmeyi istedikleri halde yine kendilerini işi yapar halde buluyorlarsa şirket içi üretken akıl eksikliği semptomu vardır. Çünkü onların olduğu yerde işe sıkı sarılma, sorumluluk ve sonuç elde etme vardır.

Kaynak:
Eric Schmidt &Jonathan Rosenberg Google nasıl yönetiliyor.